点绛唇·县斋愁坐作

点绛唇·县斋愁坐作原文：

晨起理游屐，寻山穿古松。径折岚翠合，岩秀云阴重。拨云陟古寺，忽睹鸾鹤踪。虬枝表地灵，摩天飞两龙。惭余非渊明，嗜酒远公容。妙偈开人天，奇句荡心胸。诗情与禅理，欲辨竟无从。听流俯绝壑，倚树眺远峰。初篁解春箨，幽籁鸣秋蛩。览兹节物理，绀殿起晚钟。
余每观才士之所作，窃有以得其用心。夫放言谴辞，良多变矣，妍蚩好恶，可得而言。每自属文，尤见其情。恒患意不称物，文不逮意。盖非知之难，能之难也。故作《文赋》，以述先士之盛藻，因论作文之利害所由，它日殆可谓曲尽其妙。至于操斧伐柯，虽取则不远，若夫随手之变，良难以辞逮。盖所能言者具于此云。 　　佇中区以玄览，颐情志于典坟。遵四时以叹逝，瞻万物而思纷。悲落叶于劲秋，喜柔条于芳春。心懔懔以怀霜，志眇眇而临云。詠世德之骏烈，诵先人之清芬。游文章之林府，嘉丽藻之彬彬。慨投篇而援笔，聊宣之乎斯文。 　　其始也，皆收视反听，耽思傍讯。精骛八极，心游万仞。其致也，情曈曨而弥鲜，物昭晰而互进。倾群言之沥液、漱六艺之芳润。浮天渊以安流，濯下泉而潜浸。于是沉辞怫悦，若游鱼衔钩，而出重渊之深；浮藻联翩，若翰鸟婴缴，而坠曾云之峻。收百世之阙文，採千载之遗韻。谢朝华于已披，启夕秀于未振。观古今于须臾，抚四海于一瞬。然后选义按部，考辞就班。抱景者咸叩，怀响者毕弹。或因枝以振叶，或沿波而讨源。或本隐以之显，或求易而得难。或虎变而兽扰，或龙见而鸟澜。或妥帖而易施，或岨峿而不安。罄澄心以凝思，眇众虑而为言。笼天地于形内，挫万物于笔端。始躑躅于燥吻，终流离于濡翰。理扶质以立干，文垂条而结繁。信情貌之不差，故每变而在颜。思涉乐其必笑，方言哀而已叹。或操觚以率尔，或含毫而邈然。 　　伊兹事之可乐，固圣贤之可钦。课虚无以责有，叩寂寞而求音。函绵邈于尺素，吐滂沛乎寸心。言恢之而弥广，思按之而逾深。播芳蕤之馥馥，发青条之森森。粲风飞而猋竖，郁云起乎翰林。 　　体有万殊，物无一量。纷纭挥霍，形难为状。辞程才以效伎，意司契而为匠。在有无而僶俛，当浅深而不让。虽离方而遯圆，期穷形而尽相。故夫夸目者尚奢，惬心者贵当。言穷者无隘，论达者唯旷。 　　诗缘情而绮靡，赋体物而浏亮。碑披文以相质，诔缠绵而悽怆。铭博约而温润，箴顿挫而清壮。颂优游以彬蔚，论精微而朗畅。奏平徹以闲雅，说炜晔而谲诳。虽区分之在兹，亦禁邪而制放。要辞达而理举，故无取乎冗长。 　　其为物也多姿，其为体也屡迁；其会意也尚巧，其遣言也贵妍。暨音声之迭代，若五色之相宣。虽逝止之无常，故崎錡而难便。苟达变而相次，犹开流以纳泉；如失机而后会，恒操末以续颠。谬玄黄之秩叙，故淟涊而不鲜。 　　或仰逼于先条，或俯侵于后章；或辞害而理比，或言顺而意妨。离之则双美，合之则两伤。考殿最于锱铢，定去留于毫芒；苟铨衡之所裁，固应绳其必当。 　　或文繁理富，而意不指适。极无两致，尽不可益。立片言而居要，乃一篇之警策；虽众辞之有条，必待兹而效绩。亮功多而累寡，故取足而不易。 　　或藻思綺合，清丽千眠。炳若缛绣，悽若繁絃。必所拟之不殊，乃闇合乎曩篇。虽杼轴于予怀，忧他人之我先。苟伤廉而愆义，亦虽爱而必捐。 　　或苕发颖竖，离众绝致；形不可逐，响难为系。块孤立而特峙，非常音之所纬。心牢落而无偶，意徘徊而不能揥。石韫玉而山辉，水怀珠而川媚。彼榛楛之勿翦，亦蒙荣于集翠。缀《下里》于《白雪》，吾亦济夫所伟。 　　或讬言于短韻，对穷迹而孤兴，俯寂寞而无友，仰寥廓而莫承；譬偏絃之独张，含清唱而靡应。或寄辞于瘁音，徒靡言而弗华，混妍蚩而成体，累良质而为瑕；象下管之偏疾，故虽应而不和。或遗理以存异，徒寻虚以逐微，言寡情而鲜爱，辞浮漂而不归；犹絃么而徽急，故虽和而不悲。或奔放以谐和，务嘈囋而妖冶，徒悦目而偶俗，故高声而曲下；寤《防露》与桑间，又虽悲而不雅。或清虚以婉约，每除烦而去滥，阙大羹之遗味，同朱絃之清氾；虽一唱而三叹，固既雅而不艳。 　　若夫丰约之裁，俯仰之形，因宜适变，曲有微情。或言拙而喻巧，或理朴而辞轻；或袭故而弥新，或沿浊而更清；或览之而必察，或研之而后精。譬犹舞者赴节以投袂，歌者应絃而遣声。是盖轮扁所不得言，故亦非华说之所能精。 　　普辞条与文律，良余膺之所服。练世情之常尤，识前脩之所淑。虽发于巧心，或受蚩于拙目。彼琼敷与玉藻，若中原之有菽。同橐籥之罔穷，与天地乎并育。虽纷蔼于此世，嗟不盈于予掬。患挈缾之屡空，病昌言之难属。故踸踔于短垣，放庸音以足曲。恒遗恨以终篇，岂怀盈而自足？惧蒙尘于叩缶，顾取笑乎鸣玉。 　　若夫应感之会，通塞之纪，来不可遏，去不可止，藏若景灭，行犹响起。方天机之骏利，夫何纷而不理？思风发于胸臆，言泉流于唇齿；纷葳蕤以馺遝，唯豪素之所拟；文徽徽以溢目，音冷冷而盈耳。及其六情底滞，志往神留，兀若枯木，豁若涸流；揽营魂以探赜，顿精爽而自求；理翳翳而愈伏，思轧轧其若抽。是以或竭情而多悔，或率意而寡尤。虽兹物之在我，非余力之所戮。故时抚空怀而自惋，吾未识夫开塞之所由。 　　伊兹文之为用，固众理之所因。恢万里而无阂，通亿载而为津。俯殆则于来叶，仰观象乎古人。济文武于将坠，宣风声于不泯。塗无远而不弥，理无微而弗纶。配霑润于云雨，象变化乎鬼神。被金石而德广，流管絃而日新。
九鼎沸莫止，大厦倾莫支。太阴初阳不得烛下土，六龙望望闽之陲。六宫掩泣向北去，孤臣凭城尚南顾。也知天命有所归，忍为生灵贷生路。当时不死良为此，至今人说姜与李。君家富贵八十年，露台风馆啼猩鬼。世事茫茫难具论，遗诏幸得传诸孙。乌丝细字书题罢，黄叶乘秋正打门。
麾节称循吏，三朝蔼政声。治如黄霸最，心慕伯夷清。诸道俱遗爱，两川尤著名。起家临制阃，更羡锦衣荣。
五字长城璧不如，鼠肝虫臂得关渠。竹坡集里曾相识，惊见兰亭茧纸书。
种竹南墙阴，竹生皆北向。苟非阳在北，竹性安可强。乃知就阳意，草木皆有情。园葵最柔弱，独取倾心名。
梓树花开破屋东，邻墙花信几番风。闭门睡过兼旬雨，春事依依是梦中。
盐车重，盐车重，官骥牵不动。官铊私秤秤不平，秤秤束缚添畸令。盐车重，重奈何，旑令带多私转多。大商鬻不尽，私鹾夹公引。乌呼江南转运涩如胶，漕吏议法方呶呶。

点绛唇·县斋愁坐作拼音解读：

chén qǐ lǐ yóu jī ，xún shān chuān gǔ sōng 。jìng shé lán cuì hé ，yán xiù yún yīn zhòng 。bō yún zhì gǔ sì ，hū dǔ luán hè zōng 。qiú zhī biǎo dì líng ，mó tiān fēi liǎng lóng 。cán yú fēi yuān míng ，shì jiǔ yuǎn gōng róng 。miào jì kāi rén tiān ，qí jù dàng xīn xiōng 。shī qíng yǔ chán lǐ ，yù biàn jìng wú cóng 。tīng liú fǔ jué hè ，yǐ shù tiào yuǎn fēng 。chū huáng jiě chūn tuò ，yōu lài míng qiū qióng 。lǎn zī jiē wù lǐ ，gàn diàn qǐ wǎn zhōng 。
yú měi guān cái shì zhī suǒ zuò ，qiè yǒu yǐ dé qí yòng xīn 。fū fàng yán qiǎn cí ，liáng duō biàn yǐ ，yán chī hǎo è ，kě dé ér yán 。měi zì shǔ wén ，yóu jiàn qí qíng 。héng huàn yì bú chēng wù ，wén bú dǎi yì 。gài fēi zhī zhī nán ，néng zhī nán yě 。gù zuò 《wén fù 》，yǐ shù xiān shì zhī shèng zǎo ，yīn lùn zuò wén zhī lì hài suǒ yóu ，tā rì dài kě wèi qǔ jìn qí miào 。zhì yú cāo fǔ fá kē ，suī qǔ zé bú yuǎn ，ruò fū suí shǒu zhī biàn ，liáng nán yǐ cí dǎi 。gài suǒ néng yán zhě jù yú cǐ yún 。 　　zhù zhōng qū yǐ xuán lǎn ，yí qíng zhì yú diǎn fén 。zūn sì shí yǐ tàn shì ，zhān wàn wù ér sī fēn 。bēi luò yè yú jìn qiū ，xǐ róu tiáo yú fāng chūn 。xīn lǐn lǐn yǐ huái shuāng ，zhì miǎo miǎo ér lín yún 。yǒng shì dé zhī jun4 liè ，sòng xiān rén zhī qīng fēn 。yóu wén zhāng zhī lín fǔ ，jiā lì zǎo zhī bīn bīn 。kǎi tóu piān ér yuán bǐ ，liáo xuān zhī hū sī wén 。 　　qí shǐ yě ，jiē shōu shì fǎn tīng ，dān sī bàng xùn 。jīng wù bā jí ，xīn yóu wàn rèn 。qí zhì yě ，qíng tóng lóng ér mí xiān ，wù zhāo xī ér hù jìn 。qīng qún yán zhī lì yè 、shù liù yì zhī fāng rùn 。fú tiān yuān yǐ ān liú ，zhuó xià quán ér qián jìn 。yú shì chén cí fú yuè ，ruò yóu yú xián gōu ，ér chū zhòng yuān zhī shēn ；fú zǎo lián piān ，ruò hàn niǎo yīng jiǎo ，ér zhuì céng yún zhī jun4 。shōu bǎi shì zhī què wén ，cǎi qiān zǎi zhī yí yùn 。xiè cháo huá yú yǐ pī ，qǐ xī xiù yú wèi zhèn 。guān gǔ jīn yú xū yú ，fǔ sì hǎi yú yī shùn 。rán hòu xuǎn yì àn bù ，kǎo cí jiù bān 。bào jǐng zhě xián kòu ，huái xiǎng zhě bì dàn 。huò yīn zhī yǐ zhèn yè ，huò yán bō ér tǎo yuán 。huò běn yǐn yǐ zhī xiǎn ，huò qiú yì ér dé nán 。huò hǔ biàn ér shòu rǎo ，huò lóng jiàn ér niǎo lán 。huò tuǒ tiē ér yì shī ，huò qū yǔ ér bú ān 。qìng chéng xīn yǐ níng sī ，miǎo zhòng lǜ ér wéi yán 。lóng tiān dì yú xíng nèi ，cuò wàn wù yú bǐ duān 。shǐ zhí zhú yú zào wěn ，zhōng liú lí yú rú hàn 。lǐ fú zhì yǐ lì gàn ，wén chuí tiáo ér jié fán 。xìn qíng mào zhī bú chà ，gù měi biàn ér zài yán 。sī shè lè qí bì xiào ，fāng yán āi ér yǐ tàn 。huò cāo gū yǐ lǜ ěr ，huò hán háo ér miǎo rán 。 　　yī zī shì zhī kě lè ，gù shèng xián zhī kě qīn 。kè xū wú yǐ zé yǒu ，kòu jì mò ér qiú yīn 。hán mián miǎo yú chǐ sù ，tǔ pāng pèi hū cùn xīn 。yán huī zhī ér mí guǎng ，sī àn zhī ér yú shēn 。bō fāng ruí zhī fù fù ，fā qīng tiáo zhī sēn sēn 。càn fēng fēi ér biāo shù ，yù yún qǐ hū hàn lín 。 　　tǐ yǒu wàn shū ，wù wú yī liàng 。fēn yún huī huò ，xíng nán wéi zhuàng 。cí chéng cái yǐ xiào jì ，yì sī qì ér wéi jiàng 。zài yǒu wú ér mǐn miǎn ，dāng qiǎn shēn ér bú ràng 。suī lí fāng ér dùn yuán ，qī qióng xíng ér jìn xiàng 。gù fū kuā mù zhě shàng shē ，qiè xīn zhě guì dāng 。yán qióng zhě wú ài ，lùn dá zhě wéi kuàng 。 　　shī yuán qíng ér qǐ mí ，fù tǐ wù ér liú liàng 。bēi pī wén yǐ xiàng zhì ，lěi chán mián ér qì chuàng 。míng bó yuē ér wēn rùn ，zhēn dùn cuò ér qīng zhuàng 。sòng yōu yóu yǐ bīn wèi ，lùn jīng wēi ér lǎng chàng 。zòu píng chè yǐ xián yǎ ，shuō wěi yè ér jué kuáng 。suī qū fèn zhī zài zī ，yì jìn xié ér zhì fàng 。yào cí dá ér lǐ jǔ ，gù wú qǔ hū rǒng zhǎng 。 　　qí wéi wù yě duō zī ，qí wéi tǐ yě lǚ qiān ；qí huì yì yě shàng qiǎo ，qí qiǎn yán yě guì yán 。jì yīn shēng zhī dié dài ，ruò wǔ sè zhī xiàng xuān 。suī shì zhǐ zhī wú cháng ，gù qí yǐ ér nán biàn 。gǒu dá biàn ér xiàng cì ，yóu kāi liú yǐ nà quán ；rú shī jī ér hòu huì ，héng cāo mò yǐ xù diān 。miù xuán huáng zhī zhì xù ，gù tiǎn niǎn ér bú xiān 。 　　huò yǎng bī yú xiān tiáo ，huò fǔ qīn yú hòu zhāng ；huò cí hài ér lǐ bǐ ，huò yán shùn ér yì fáng 。lí zhī zé shuāng měi ，hé zhī zé liǎng shāng 。kǎo diàn zuì yú zī zhū ，dìng qù liú yú háo máng ；gǒu quán héng zhī suǒ cái ，gù yīng shéng qí bì dāng 。 　　huò wén fán lǐ fù ，ér yì bú zhǐ shì 。jí wú liǎng zhì ，jìn bú kě yì 。lì piàn yán ér jū yào ，nǎi yī piān zhī jǐng cè ；suī zhòng cí zhī yǒu tiáo ，bì dài zī ér xiào jì 。liàng gōng duō ér lèi guǎ ，gù qǔ zú ér bú yì 。 　　huò zǎo sī qǐ hé ，qīng lì qiān mián 。bǐng ruò rù xiù ，qì ruò fán xuàn 。bì suǒ nǐ zhī bú shū ，nǎi ān hé hū nǎng piān 。suī zhù zhóu yú yǔ huái ，yōu tā rén zhī wǒ xiān 。gǒu shāng lián ér qiān yì ，yì suī ài ér bì juān 。 　　huò tiáo fā yǐng shù ，lí zhòng jué zhì ；xíng bú kě zhú ，xiǎng nán wéi xì 。kuài gū lì ér tè zhì ，fēi cháng yīn zhī suǒ wěi 。xīn láo luò ér wú ǒu ，yì pái huái ér bú néng dì 。shí yùn yù ér shān huī ，shuǐ huái zhū ér chuān mèi 。bǐ zhēn kǔ zhī wù jiǎn ，yì méng róng yú jí cuì 。zhuì 《xià lǐ 》yú 《bái xuě 》，wú yì jì fū suǒ wěi 。 　　huò tuō yán yú duǎn yùn ，duì qióng jì ér gū xìng ，fǔ jì mò ér wú yǒu ，yǎng liáo kuò ér mò chéng ；pì piān xuàn zhī dú zhāng ，hán qīng chàng ér mí yīng 。huò jì cí yú cuì yīn ，tú mí yán ér fú huá ，hún yán chī ér chéng tǐ ，lèi liáng zhì ér wéi xiá ；xiàng xià guǎn zhī piān jí ，gù suī yīng ér bú hé 。huò yí lǐ yǐ cún yì ，tú xún xū yǐ zhú wēi ，yán guǎ qíng ér xiān ài ，cí fú piāo ér bú guī ；yóu xuàn me ér huī jí ，gù suī hé ér bú bēi 。huò bēn fàng yǐ xié hé ，wù cáo zá ér yāo yě ，tú yuè mù ér ǒu sú ，gù gāo shēng ér qǔ xià ；wù 《fáng lù 》yǔ sāng jiān ，yòu suī bēi ér bú yǎ 。huò qīng xū yǐ wǎn yuē ，měi chú fán ér qù làn ，què dà gēng zhī yí wèi ，tóng zhū xuàn zhī qīng fán ；suī yī chàng ér sān tàn ，gù jì yǎ ér bú yàn 。 　　ruò fū fēng yuē zhī cái ，fǔ yǎng zhī xíng ，yīn yí shì biàn ，qǔ yǒu wēi qíng 。huò yán zhuō ér yù qiǎo ，huò lǐ pǔ ér cí qīng ；huò xí gù ér mí xīn ，huò yán zhuó ér gèng qīng ；huò lǎn zhī ér bì chá ，huò yán zhī ér hòu jīng 。pì yóu wǔ zhě fù jiē yǐ tóu mèi ，gē zhě yīng xuàn ér qiǎn shēng 。shì gài lún biǎn suǒ bú dé yán ，gù yì fēi huá shuō zhī suǒ néng jīng 。 　　pǔ cí tiáo yǔ wén lǜ ，liáng yú yīng zhī suǒ fú 。liàn shì qíng zhī cháng yóu ，shí qián yǒu zhī suǒ shū 。suī fā yú qiǎo xīn ，huò shòu chī yú zhuō mù 。bǐ qióng fū yǔ yù zǎo ，ruò zhōng yuán zhī yǒu shū 。tóng tuó yào zhī wǎng qióng ，yǔ tiān dì hū bìng yù 。suī fēn ǎi yú cǐ shì ，jiē bú yíng yú yǔ jū 。huàn qiè píng zhī lǚ kōng ，bìng chāng yán zhī nán shǔ 。gù chěn chuō yú duǎn yuán ，fàng yōng yīn yǐ zú qǔ 。héng yí hèn yǐ zhōng piān ，qǐ huái yíng ér zì zú ？jù méng chén yú kòu fǒu ，gù qǔ xiào hū míng yù 。 　　ruò fū yīng gǎn zhī huì ，tōng sāi zhī jì ，lái bú kě è ，qù bú kě zhǐ ，cáng ruò jǐng miè ，háng yóu xiǎng qǐ 。fāng tiān jī zhī jun4 lì ，fū hé fēn ér bú lǐ ？sī fēng fā yú xiōng yì ，yán quán liú yú chún chǐ ；fēn wēi ruí yǐ sà tà ，wéi háo sù zhī suǒ nǐ ；wén huī huī yǐ yì mù ，yīn lěng lěng ér yíng ěr 。jí qí liù qíng dǐ zhì ，zhì wǎng shén liú ，wū ruò kū mù ，huō ruò hé liú ；lǎn yíng hún yǐ tàn zé ，dùn jīng shuǎng ér zì qiú ；lǐ yì yì ér yù fú ，sī zhá zhá qí ruò chōu 。shì yǐ huò jié qíng ér duō huǐ ，huò lǜ yì ér guǎ yóu 。suī zī wù zhī zài wǒ ，fēi yú lì zhī suǒ lù 。gù shí fǔ kōng huái ér zì wǎn ，wú wèi shí fū kāi sāi zhī suǒ yóu 。 　　yī zī wén zhī wéi yòng ，gù zhòng lǐ zhī suǒ yīn 。huī wàn lǐ ér wú hé ，tōng yì zǎi ér wéi jīn 。fǔ dài zé yú lái yè ，yǎng guān xiàng hū gǔ rén 。jì wén wǔ yú jiāng zhuì ，xuān fēng shēng yú bú mǐn 。tú wú yuǎn ér bú mí ，lǐ wú wēi ér fú lún 。pèi zhān rùn yú yún yǔ ，xiàng biàn huà hū guǐ shén 。bèi jīn shí ér dé guǎng ，liú guǎn xuàn ér rì xīn 。
jiǔ dǐng fèi mò zhǐ ，dà shà qīng mò zhī 。tài yīn chū yáng bú dé zhú xià tǔ ，liù lóng wàng wàng mǐn zhī chuí 。liù gōng yǎn qì xiàng běi qù ，gū chén píng chéng shàng nán gù 。yě zhī tiān mìng yǒu suǒ guī ，rěn wéi shēng líng dài shēng lù 。dāng shí bú sǐ liáng wéi cǐ ，zhì jīn rén shuō jiāng yǔ lǐ 。jun1 jiā fù guì bā shí nián ，lù tái fēng guǎn tí xīng guǐ 。shì shì máng máng nán jù lùn ，yí zhào xìng dé chuán zhū sūn 。wū sī xì zì shū tí bà ，huáng yè chéng qiū zhèng dǎ mén 。
huī jiē chēng xún lì ，sān cháo ǎi zhèng shēng 。zhì rú huáng bà zuì ，xīn mù bó yí qīng 。zhū dào jù yí ài ，liǎng chuān yóu zhe míng 。qǐ jiā lín zhì kǔn ，gèng xiàn jǐn yī róng 。
wǔ zì zhǎng chéng bì bú rú ，shǔ gān chóng bì dé guān qú 。zhú pō jí lǐ céng xiàng shí ，jīng jiàn lán tíng jiǎn zhǐ shū 。
zhǒng zhú nán qiáng yīn ，zhú shēng jiē běi xiàng 。gǒu fēi yáng zài běi ，zhú xìng ān kě qiáng 。nǎi zhī jiù yáng yì ，cǎo mù jiē yǒu qíng 。yuán kuí zuì róu ruò ，dú qǔ qīng xīn míng 。
zǐ shù huā kāi pò wū dōng ，lín qiáng huā xìn jǐ fān fēng 。bì mén shuì guò jiān xún yǔ ，chūn shì yī yī shì mèng zhōng 。
yán chē zhòng ，yán chē zhòng ，guān jì qiān bú dòng 。guān tā sī chèng chèng bú píng ，chèng chèng shù fù tiān jī lìng 。yán chē zhòng ，zhòng nài hé ，yǐ lìng dài duō sī zhuǎn duō 。dà shāng yù bú jìn ，sī cuó jiá gōng yǐn 。wū hū jiāng nán zhuǎn yùn sè rú jiāo ，cáo lì yì fǎ fāng náo náo 。

※提示：拼音为程序生成，因此多音字的拼音可能不准确。

点绛唇·县斋愁坐作相关翻译

⑴行路难：乐府《杂曲歌辞》调名，古乐府道路六曲之一，亦有变行路难，内容多写世路艰难及离别悲伤之意，多以“君不见”为首，后鲍照拟作为多。[1]
③瘴溪：旧传岭南边远之地多瘴气。
②乍窥门户：宋人称妓院为门户人家，此有倚门卖笑之意。浅约宫黄：又称约黄，古代妇女涂黄色脂粉于额上作妆饰，故称额黄。宫中所用者为最上，故称宫黄。约，指涂抹时约束使之像月之意。故浅约宫黄即轻涂宫黄，细细按抹之意。
④衰病：衰弱抱病。耗：无，尽。赖:幸亏。群公:指同时主持考试者如范仲淹、王安石、梅尧臣等人。识鉴：能赏识人才、辨别是非，一作“鉴裁”，又作“择鉴”。

点绛唇·县斋愁坐作相关赏析

远离故乡亲人，置身陌生之处，独宿驿亭之中，其内心不平自不待言。词以“遥夜”开头，即表现出流放之人身虽憩而心未稳，一夜辗转无眠觉得夜色太深、夜程太久的特有感受。 “沉沉如水”的比喻，别有深意。时当深秋，水已寒凉，以夜沉如水为喻，透出词人内心的寒凉疲惫之感。接下一句，交待夜里凉意来源：原来的阵阵秋风借着夜色不断袭来，虽然驿亭的门已经紧闭，却仍然挡不住那一阵紧似一阵的寒意。欧阳修有著名的《秋声赋》其状秋声云：“秋之为状也，其色惨淡，烟霏云敛；其容清明，天高日晶；其气凛冽，砭人肌骨；其意萧条，山川寂寥；故其为声也，凄凄切切，呼号愤发。”遭受贬谪，远离故土的作者，对深秋夜风的感受，当然比欧阳修更加敏感，其悲感也必然更加深重。欧阳修在夜读之时，闻声而惊心，继而起赏玩之兴，而作者却对这透骨寒冷的秋风，躲之惟恐不及，将驿亭的门闭了又闭，层层阻障，无非是想少受寒凉，暂时获得心灵的安宁与乎静。这两句写景，看似平实，实际上是字字含情，句句见意，真个是羁愁满纸。
最后四句是一问一答，作为全篇的一个补笔。“证候”是医家用语，犹言病状，因为上文言少女得了相思病，故北处以“证候”指她的多愁善感，入骨相思，也与上文“害”字与“气若游丝”诸句给合。作者设问：什么时候是少女相思最苦的时刻？便是夜阑灯昏，月色朦胧之时。这本是情侣们成双作对，欢爱情浓的时刻，然万对于茕然一生独一身的她来说，忧愁与烦恼却爬上了眉尖心头。不可排遣的相思！
“得意秋，分破帝王忧”的结句将作者的志得意满和豪气干云演绎到极致。据说作此小令之时，伯颜已率师攻破建康，与其他两路元军会师临安，南宋幼主已降。此时，正是伯颜建功立业的得意之秋。此句实际上是作者自明心志，建功立业并非是要图谋个人荣华，而是要为帝王分忧，其胸怀天下，高瞻远瞩的气魄令人感佩，难怪他病卒后，谥“忠武”。

作者介绍

郭圆 郭圆，唐朝人。会昌（八四一至八四六）中检校司门员外郎，为剑南李固言从事。工书，尝书豫章冠盖盛集记。